Page 57 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๔๗
นอกจากบทร้ องที่นํามาจากเรื่องเดิมแล้ว ยั งมีบทที่แต่ งขึ้นใหม่เพื่อใช้ แสดงลิเก โดยนํา เค้า
เรื่ องเดิมที่ เป็นบทละคร หรือเรื่องเดิ มที่เป็นร้อยแก้ว เช่น ราชาธิ ราช ผู้ชนะสิบทิศ ดังตัวอย่างเรื่อง ผู้ชนะ
สิบทิศ ตอน จะเด็ดรําพึงถึงตะละแม่จันทรา ประพันธ์โดย พร ภิรมย์
ตะละแม่ จันทราของข้าเอ๋ ย ก่อนข้าเคยหนุนแขนเจ้าแทนหมอน
ไยคื นนี้ตะละแม่มาแง่งอน ไม่ให้นอนหนุนเล่นเหมือนเช่นเคย
อันกระต่ายมึนเมาจันทร์นั้นข้างขึ้น กระต่ายมึนเมาจันทร์ครั้นแรมเฉย
จะเด็ดรั กจันทราไม่ราเลย ขอชมเชยชิดชี่นทั้งขึ้นแรม
(ผอบ โปษะกฤษณะ. ๒๕๒๓ : ๓๗๔)
ต่อมาครูดอกดิ น เสือสง่า ได้คิ ดทํานองเพลง รานิเกลิง โดยดั ดแปลงมาจากเพลงมอญครวญของ
ลิ เกบั นตนที่ใช้ แสดงความโศกเศร้ามาเป็ นเพลงแสดงความรั กแทน หลังจากนั้ น ไม่นานครู หอมหวล
นาคศิริ ศิษย์ของครูดอกดิน เสือสง่ า ได้ดัดแปลงทํานองเพลงรานิเกลิงโดยเพิ่มกลอนลํ าตัดเข้าผสม ทํ าให้
สามารถร้องต่ อไปได้อีกหลายคํ าจึงลงให้ปี่พาทย์ รับ และยังได้ใช้ ทํานองเพลงรานิเกลิงที่ได้ ดัดแปลงใหม่นี้
ร้องในบทดีใจ บทโกรธ และบทอื่น ๆ เพิ่มขึ้ นด้วย (สุรพล วิรุฬห์รักษ์. ๒๕๓๘ : ๕๘๗๔)
บทร้องทํานองรานิเกลิงที่ครูดอกดิน เสือสง่า ประพั นธ์ขึ้นมีรูปแบบแตกต่างจากกลอนแปด หรือ
กลอนบทละครแบบเดิ ม กล่ าวคือใช้ คําในแต่ ละวรรคจํานวน ๕ – ๕ คํา และบทกลอนมีขนาดสั้น ดั ง
ตั วอย่างต่อไปนี้
น้องเป็นจานฝรั่ง
พี่เป็นชามกะละมั ง
มั นไม่เสมอหน้า
ขอเชิญน้องลองชน
แล้วใครจะทนกว่ า
(พลาดิศั ย สิทธิธั ญกิจ. ๒๕๔๕ : ๕๘)
ส่วนบทร้องของครู หอมหวล นาคศิริ ได้แต่ งขยายเพิ่ มขึ้น โดยไม่กํ าหนดจํานวนวรรคในแต่ ละ
บท ดังนี้
โอ้แม่ สาวแสนสวย พี่อยากจะขอปราศรัย
พี่สุ ดแสนรักใคร่ อย่าเสื อกไสไล่ส่ง
แม่ นุ่งผ้าสีใส่สายสร้ อย ทําให้พี่เสียวไส้
แม่ สวยสิ้นไปทั้ งนิสัย ช่างถูกใจประสงค์
แม่ เนื้อท้วมนุ่มนิ่ม ทั้งเนื้อหนังก็อ่อนนุ่ม
มั นยั่วใจหนุ่มหนุ่ม สวยจริ งแม่นวลอนงค์
ถ้าได้ น้องหน้ านวล จะพาไปเที่ยวเขาน้อย