Page 174 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๖๔
ประยุ กต์ใช้ เพื่อการดํ ารงอยู่ในสังคมได้เป็นอย่ างดีทั้งในด้านความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมี
ภูมิ คุ้มกันที่ดี ในตัว ซึ่ งสอดคล้องกับแนวคิ ดของ อภิชัย พันธเสน (๒๕๔๙ : ๘๙) ที่กล่ าวว่า เศรษฐกิ จ
พอเพียงเป็นแนวคิดที่ยึดหลั กทางสายกลาง คําว่ า ความพอเพียง นั้นหมายถึง ความพร้อมที่จะจัดการกั บ
ผลกระทบที่ เกิดขึ้นจากทั้งภายนอกและภายใน ระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียงยั งสามารถมองได้ว่ าเป็น
ปรั ชญาในการดํารง ชีวิ ตให้มี ความสุขที่ จําเป็นต้ องใช้ทั้งความรู้ ความเข้ าใจ ผนวกกับคุณธรรมในการ
ดํ าเนินชีวิ ต เศรษฐกิจพอเพียงไม่ใช่เพี ยงการประหยัด แต่เป็นการดํ าเนินชีวิตอย่างชาญฉลาด และสามารถ
อยู่ได้ แม้ในสภาพที่มีการแข่ งขันและการไหล่บ่าของโลกาภิวัตน์ นําสู่ ความสมดุล มั่นคง และยั่ งยืนของชีวิต
เศรษฐกิ จ และสังคม…” นั บว่าหลั กปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงมีความเหมาะสมอย่างยิ่ งในการนํามาเป็ น
แนวทางปฏิ บัติซึ่งจะทําให้สามารถดํารงชีวิตอยู่ ในสังคมได้อย่างมีความสุข
รู ปแบบการอนุ รักษ์ และเผยแพร่การแสดงลิ เกในปัจจุ บันมี ปรากฏอยู่หลากหลายรูปแบบ
โดยเฉพาะอย่ างยิ่งลิเกงานหาหรือว่าจ้างลิเกไปแสดงตามงานต่าง ๆ นั้นถื อได้ว่ าเป็นวั ฒนธรรมอย่างหนึ่ง
ของการจั ดงานทั่ วๆ ไปที่จะต้องจัดหาลิ เกมาแสดง เดิมนั้นมั กจะเห็นลิเกแสดงตามงานวั ด แต่ปัจจุบันนี้
หน่วยงานต่ าง ๆ ก็นิยมจัดหาลิ เกไปแสดงเพื่อเป็นการเฉลิมฉลอง ส่ วนลิเกวิ กและลิเกวิ ทยุปัจจุ บันมีอยู่
น้อย ลิเกในรายการโทรทัศน์มั กสอดแทรกอยู่ในรายการเกมโชว์ต่าง ๆ รายการสัมภาษณ์หรือในละคร ลิเก
ในแผ่นซี ดีและลิ เกในสื่ออินเตอร์เน็ ตเป็นรู ปแบบการนําเสนอ ทางสื่ อเทคโนโลยีสมั ยใหม่ที่ได้ รับความ
สนใจจากประชาชนอย่างมากเพราะเป็นสื่ อที่ เข้าถึงประชาชนได้ง่ายและสะดวกสบาย ส่ วนลิเกในสื่อ
สิ่ งพิมพ์ มักเป็ นหนังสื อทางวิชาการและงานวิจั ยของหน่วยงานต่ าง ๆ ลิเกในสถานศึ กษาแม้จะยั งไม่มี
หลั กสูตรการเรี ยนการสอนที่ชั ดเจนมากนักแต่ ก็ ได้รั บความสนใจจากนักเรี ยน นั กศึกษา ตลอดจนครู
อาจารย์ อยู่ไม่ น้อย สําหรั บการประกวดลิเกและการประกาศยกย่องเชิดชู เกียรติลิเกนั้ นยังมี น้อย สมควร
อย่ างยิ่งที่หน่วยงานสําคัญคือ กรมส่งเสริมวัฒนธรรมจะได้พิจารณาจั ดทําโครงการส่ งเสริมสนับสนุนด้ าน
การประกวดลิเกและการประกาศยกย่ องเชิดชูเกียรติลิเกให้มากขึ้ นในโอกาสต่ อไป อย่างไรก็ตามการ
อนุ รั กษ์และเผยแพร่ ลิเกด้ วยวิธี การที่หลากหลายรู ปแบบที่กล่าวมาข้ างต้นมี ผลทําให้ การแสดงลิ เก
แพร่ หลายไปสู่ประชาชนอย่ างกว้างขวางทั้งในประเทศและต่างประเทศทั่ วโลกด้วยระบบการสื่อสารที่
ทันสมัยในยุ คโลกาภิวัตน์ ทําให้ประชาชนทั่วไปในทุ กมุมโลกสามารถรับรู้ และซาบซึ้งในคุณค่ าของลิเกซึ่ง
เป็ นศิลปวั ฒนธรรมไทยที่เป็ นทั้งศาสตร์และศิลป์ ซึ่งปรากฏออกมาในรูปแบบของการแสดงที่มี ทั้งความ
งดงามและความบันเทิง
สําหรั บแนวทางการอนุรั กษ์และพั ฒนาลิเกนั้น ได้มี ผู้เกี่ยวข้องกับลิเกหลายฝ่ ายให้ความเห็นว่ า
ปัจจุบันนี้ลิเกมีพัฒนาการมาไกลมากแล้ว จนแทบไม่ ต้องพัฒนาอะไรอี ก เพียงแต่ ขอให้ช่วยกันรักษาแบบ
แผนอันเป็นเอกลั กษณ์ของลิเกไว้ให้คงอยู่ตลอดไป ซึ่งความเห็นนี้ สอดคล้องกับกรมศิลปากร (๒๕๔๐ : ๒๙
– ๓๐) ที่ กล่าวว่า ถ้าประชาชนเจ้าของวัฒนธรรมนั้ นดํารงรักษา คงรู ปแบบที่เป็ นแกนหลักเอาไว้ได้ สังคม
นั้นย่อมสามารถรักษาเอกภาพของตนเองไว้ได้ แต่เมื่อใดที่สั งคมปล่อยปละละเลยให้การพัฒนาทําลายจน
สู ญเสียเอกลักษณ์ เฉพาะไป สังคมนั้นวั ฒนธรรมนั้นย่ อมอยู่ ไม่ได้ เพราะฉะนั้นแม้ การพัฒนาจะเป็ น
สิ่ งจําเป็ นต่อคุ ณภาพของทุกสังคม แต่แนวทางการพัฒนาที่ดีนั้นจะต้องให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมต่อ
ดิ นฟ้ าอากาศ ทรัพยากร และวิถี ชีวิ ตดั้งเดิมที่สื บทอดกันมา ถ้ าการพัฒนามีความสมดุ ลและตั้งอยู่บน
รากฐานทางวัฒนธรรมที่ถูกต้ อง สังคมนั้นก็มี ความก้าวหน้า ประชาชนประสบกับความสุ ข แต่เมื่อใดที่การ
พั ฒนาขาดการพิจารณาพื้นฐานเหล่านั้น ย่ อมจะเกิดผลกระทบต่ อสภาพแวดล้อมและวิถีชีวิ ตผู้คน... จาก
ความคิ ดเห็นที่ว่าลิเกได้มีพัฒนาการด้านต่าง ๆ อย่าง