Page 130 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๒๐
โหมโรง การบรรเลงปี่พาทย์เพื่อบูชาสิ่งศักดิ์ สิทธิ์ขณะลิเกทําพิธี ไหว้ครู
ก่อนเริ่มการแสดง
ออกแขก การเริ่มแสดงลิเกโดยร้องเพลงทํานองแขก และมีเด็ก ๆ
แต่งชุดแขกออกมาเต้น
๓.๒ การใช้ภาษาในการตั้ งชื่ อเรื่องและชื่ อตัวละครในเรื่อง เนื่ องจากลิ เกแสดงเป็นเรื่ อง
เช่ นเดียวกับละคร ดังนั้นจึงต้องมีชื่อเรื่องและชื่อตัวละคร ชื่อเรื่องของลิเก ถ้านํามาจากวรรณคดี ก็ใช้ชื่อ
เรื่ องเดิม แต่ ถ้าเป็ นเรื่ องที่แต่ งขึ้ นใหม่ก็ จะตั้งชื่ อเรื่องให้ น่าสนใจโดยใช้คํ าง่ าย ๆ สั้ นๆ กะทั ดรัด มี
ความหมายชัดเจน และสื่อถึ งเนื้อเรื่องได้เป็นอย่างดี ดังตัวอย่างต่อไปนี้
- ชื่อเรื่องที่นํามาจากตัวเอกของเรื่อง เช่น ขุนศึกมเหศวร จอมทับทิม พั นท้ายนรสิ งห์ หงส์
ฟ้ากาขาว
- ชื่อเรื่องที่มี เสียงคล้ องจอง เช่น วิวาห์ ยาพิษ สุดแค้นแสนรัก หงส์ฟ้ากาขาว สงครามกั บ
ความรั ก ผีเสื้ อทองคะนองรัก
- ชื่อเรื่องที่มี เสียงสัมผัสอั กษร เช่น กามเทพม้าทอง จักรพรรดิใจเพชร นักรบพ่ายรั ก นารี
เสวยราชย์
- ชื่อเรื่องที่ ใช้คําซ้ํ า เช่น คู่รักคู่บัลลั งก์ ลู กจ้าวลูกโจร เลือดรักเลือดกตั ญญู ศึกรักศึกแค้น
สลั บรักสลับร่าง
- ชื่ อเรื่องที่ สื่ อถึงเนื้ อเรื่ อง เช่น กาหลงกรุง กั งหันชีวิ ต คนใจบาป น้ํ าใจแม่ น้ําตาทรพี
น้ําตาเมี ย ผู้ชนะใจนาง พระคุณแม่ มนต์มายา เมียเชลย รักซ่ อนแค้น รักพยาบาท ผิดคําสาบาน ลูกหลง
พ่อ หลั่งเลือดบูชารั ก โอรสไร้บัลลั งก์
สําหรับชื่อตั วละครในเรื่องของลิเกนั้ นมักจะตั้งชื่อโดยใช้ พยัญชนะต้นเป็นอักษรเดียวกันทั้ง
เรื่ อง หรือเฉพาะในครอบครัวเดียวกัน เช่น
- เรื่องใครเป็ นจ้าว มีตั วละครชื่อ ศรี วิเชียร รณชัย อรชุน ราชัน ราเชนทร์ ชูช่อ ชลธิชา ชด
ชิด และช้อย
- เรื่องพระคุ ณแม่ มีตัวละครชื่ อ เทพประทาน อมรเทพ แสงอาทิตย์ ฟ้ าสะท้ าน รุ่งทิพย์
กระถิน ครอบครั วของตาโทน เมียชื่อทอง ลูกชายชื่ อ ไทย และทุ่ง
- เรื่องกาหลงกรุง มีตัวละครชื่อ น้ําค้ าง สมควร เพ็ญแข อาคม ขุน ขอด คร้าม คล้อย เข้ม
เป็นต้น
ลักษณะการตั้ งชื่อเช่ นนี้สอดคล้ องกับสภาพความเป็นจริ งในสังคมไทยตั้งแต่อดีตจนถึ ง
ปัจจุบันซึ่งคนไทยนิยมตั้งชื่อบุคคลในครอบครั วให้มีเสียงพยัญชนะต้นเป็นเสียงเดียวกัน
ลักษณะเด่นของการตั้งชื่อตั วละครในเรื่องลิเกอีกประการหนึ่งคือ มักตั้ งให้ไพเราะมากกว่า
ชื่ อบุคคลทั่วไป โดยมั กเป็นคําหลายพยางค์ จนมีคํ ากล่าวเปรียบเทียบผู้ที่ มีชื่อไพเราะเพราะพริ้ งว่า “ชื่อ
เป็นลิเกเชียวนะ” เช่น สุ นันทินี ผกาวลี ฟ้าประทาน
นอกจากนี้ ชื่ อตัวละครในเ รื่ องลิ เก ยั งมี อิ ทธิ พลต่ อผู้ ชมจนถึ งกั บนํ ามาตั้ งชื่อให้
บุตรหลานตนเองในเวลาต่อมา เช่น ก้ านตอง มาเรียม มีที่มาจากชื่อนางเอกลิเก เป็นต้น