Page 129 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๑๙
ปัจจุบันนี้สภาพสั งคมเปลี่ยนไป ค่านิยมเรื่องพระเอกมีภรรยา หรือนางเอกมี สามีและลูกไม่ใช่
เรื่ องที่ต้องปิดบั งอีกต่อไป และถื อเป็นเรื่ องดีที่เปิดเผยและเป็ นที่ยอมรับของประชาชนทั่วไป ตั วอย่างเช่ น
ครอบครั วของนางเอกดวงแก้ว ลูกท่าเรือ กับพระเอกมนต์รัก เอนกลาภ ซึ่ งมีลูกเป็ นพระเอก นางเอกลิเก
วั ยรุ่นในปัจจุ บันคือ ศรราม น้ํ าเพชร หรือพระเอกเฉลิ มชัย มาลัยนาค กั บนางเอกรพีพร รุ่งภิ รมย์ ก็
เปิ ดเผยชีวิตครอบครัวและมีลูกสาวสองคนซึ่งอยู่ ในวัยกํ าลังเติบโตเป็ นผู้สืบทอดการแสดงต่อไป รวมทั้ง
พระเอกนฤพล พรทวี กับนางเอกพรพรรณ พรทวี ก็แต่ งงานและมีลูกสาวที่กําลั งเจริญเติบโตและสืบทอด
การแสดงลิเกในโอกาสต่อไปเช่ นกัน
๓. การใช้ภาษา วรรณคดี และวรรณกรรม
ลิเกเป็นการแสดงที่ใช้ภาษาเป็นสื่อถ่ายทอดเรื่องราว และความรู้สึ กนึกคิดต่ าง ๆ ภาษาของลิเกมี
ลักษณะพิเศษที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองเช่นเดี ยวภาษาในวงการอื่น ๆ ดังจะได้ กล่าวถึงต่อไปนี้
๓.๑ ศัพท์เฉพาะของลิเก เป็นคํ าที่กําหนดขึ้นเพื่ อใช้เรี ยกสิ่งต่ าง ๆ ที่เกี่ยวข้องในวงการลิเก ซึ่ ง
บางคํามีลั กษณะที่ใช้กั บลิเกโดยเฉพาะ เช่ น ยี่เก นาฏดนตรี รานิเกลิง ออกแขก บางคํ าอาจใช้ร่ วมกั บ
ศิ ลปะการแสดงชนิดอื่นได้ เช่ น พระเอก นางเอก นายโรง โหมโรง เป็นต้น
ตัวอย่างคําศัพท์ที่ใช้ในวงการลิเกมีดังนี้
กํานล เงินค่าคํ านับครู เงินคํานับบูชาครูปี่พาทย์ คื อ พระปรคนธรรพ
หรือพระนารท ซึ่งถือว่าเป็ นครูเดิมของตน มีเที ยนสําหรับจุด
ที่ตะโพนด้วย
ขนนก เครื่องประดับศีรษะผู้แสดงลิ เกฝ่ายชาย เป็นพู่สีขาว
ทําจากขนนกกระจอกเทศ
เจ้าภาพ เจ้าของงานพิธีหรือผู้ รับเป็นเจ้าของงานพิธี
ด้นกลอนสด การร้องกลอนโดยคิดเองอย่ างกะทันหันในเวลาแสดง
ตัวตลก, ตัวโจ๊ก ผู้แสดงบทบาทตลกขบขันในเรื่องลิเก
ตั้วโผ โต้โผ หัวหน้าคณะมหรสพ มี ละคร งิ้ว เป็นต้น
นาฏดนตรี ลิเก
นางเอก ตัวเอกฝ่ายหญิงในการแสดงละครหรือภาพยนตร์
นายโรง พระเอกลิเก เจ้าของคณะลิเก รวมถึงหัวหน้าคณะหนังตะลุงหรือโนราห์
พระเอก ตัวเอกฝ่ายชายในการแสดงละครหรือภาพยนตร์
แม่ยก หญิงที่เป็นผู้อุปถัมภ์พระเอกลิเก หรือนายวงดนตรีลูกทุ่ง
ยี่เก เป็นภาษาพูดของคําว่า ลิเก
รานิเกลิง เพลงร้ องที่เป็ นเอกลักษณ์เฉพาะของการแสดงลิเก
รําถวายมือ การรําเพื่อบูชาสิ่ งศักดิ์สิทธิ์ก่ อนการออกแขก
ลงโรง เริ่มการแสดงมหรสพ เช่ น โขน ละคร ลิเก
ลาโรง เลิกการแสดงมหรสพ เช่น โขน ละคร ลิเก ในครั้งหนึ่ง ๆ
หัวมอญ เครื่องประดับศีรษะของผู้แสดงฝ่ ายชาย