กองทุนสวัสดิการ “ซารีกัตมาตี” วัฒนธรรมการดูแลสุขภาวะชุมชนมลายูมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้: กรณีศึกษาชุมชนบ้านโคะ อำเภอยี่งอ จังหวัดนราธิวาส
การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาประวัติการเข้ามาของกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีในบ้านโคะ 2) ศึกษาการบริหารจัดการกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีและลักษณะการมีส่วนร่วมของชุมชนในบ้านโคะ 3) หลักการอิสลามในแง่สุขภาวะมุสลิมในการจัดการกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีจากมุมมองของชุมชน และ 4) พิจารณาจุดอ่อน จุดแข็ง และความสำเร็จจากมุมมองของชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ที่มุ่งเน้นศึกษาการบริหารจัดการกองทุนสวัสดิการ “ซารีกัตมาตี” ชุมชนบ้านโคะ อำเภอยี่งอ จังหวัดนราธิวาส โดยมีเครื่องมือและการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย คณะกรรมการกองทุนฯ ผู้นำศาสนา ผู้นำชุมชน และประชาชนในชุมชน จำนวน 40 คน วิธีการเก็บข้อมูล การสัมภาษณ์เจาะลึก และการสังเกตการณ์
ผลจากการศึกษาพบว่า ประวัติการเข้ามาของกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีในบ้านโคะมีความเกี่ยวข้อง 3 ประการ คือ 1) เกิดจากการศึกษาหลักการศาสนาอิสลามว่าด้วยการช่วยเหลือซึ่งกันและกันมาบูรณาการให้เหมาะกับสถานการณ์และบริบทพื้นที่ 2) เกิดจากการพูดคุยหาทางออกของชุมชนกรณีที่ครอบครัวยากจนเสียชีวิตเพื่อจัดให้มีสวัสดิการช่วยเหลือในการจัดการศพ และ 3) เกิดจากการศึกษารูปแบบการบริหารของกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีกำปงนากอและนำมาบูรณาการใหม่ การบริหารจัดการกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีและลักษณะการมีส่วนร่วมของชุมชน มีการบริหารเองโดยชุมชน จะไม่อยู่ภายใต้การบริหารของมัสยิด มีการแต่งตั้งผู้รับผิดชอบของแต่ละโซนเพื่อทำหน้าที่รับเงินนาวัตที่ทางสมาชิกของแต่ละโซนนำมาส่งด้วยเหตุผลอยากให้เกิดการมีส่วนร่วมของสมาชิกในชุมชนที่เข้มแข็งและมีจิตอาสาสูง หลักการอิสลามในแง่สุขภาวะมุสลิมในการจัดการกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตี การกำชับให้มุสลิมทุกคนให้การพยุงสังคมและสงเคราะห์ช่วยเหลือผู้ด้อยกว่า สอดคล้องกับหลักการอิสลามในเรื่องของการส่งเสริมให้มีการช่วยเหลือซึ่งกันโดยเฉพาะผู้ที่มีความเดือดร้อน ดังนั้นการช่วยเหลือให้มีกองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีนี้สามารถลดปัญหาความเครียดของครอบครัว ทำให้เกิดสุขภาวะด้านจิตใจที่ดีขึ้น พิจารณาจุดอ่อน จุดแข็ง และความสำเร็จจากมุมมองของชุมชน กองทุนสวัสดิการซารีกัตมาตีบ้านโคะถือว่าประสบผลสำเร็จ เนื่องจากเป็นกองทุนที่มีจุดแข็ง บริหารเองโดยชุมชน มีสมาชิกที่สมัครเพิ่มขึ้นเป็น 846 รหัส มีเงินสวัสดิการคงเหลือในกองทุนทั้งที่เป็นเงินสดประมาณ 70,000 บาท และเงินฝากธนาคารประมาณ 720,000 กว่าบาท เงินสวัสดิการที่สมาชิกจะได้รับจะเพิ่มขึ้นทุกปี และในปี 2555 เงินสวัสดิการปรับขึ้นเป็น 14,000 บาท ต่อศพ