Page 39 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๒๙
การนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ ในชีวิ ตประจําวันมีหัวใจสําคัญอยู่ที่ การเชื่อมโยงคุ ณค่ า
เศรษฐกิ จพอเพียงให้ เข้ากับคุ ณค่าทางศาสนาและวั ฒนธรรมของคนและสังคม โดยต้ องนํามาปฏิบัติจริ ง
เป็นรูปธรรมเท่านั้น จึงจะนําสังคมและตนเองให้เจริ ญรอยตามเบื้องพระยุคลบาทได้อย่ างแท้จริง
พิสิฐ ลี้อาธรรม (๒๕๔๙ : ๙) กล่าวว่า เศรษฐกิ จพอเพียงเป็นปรัชญาชี้แนวทางการดํารงอยู่ และ
ปฏิบัติของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครั ว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้ งในการพัฒนาและ
บริ หารประเทศให้ ดํ าเนิ นไปในทางสายกลาง มี ความพอเพียง รวมถึ งความจํ าเป็นที่ จะต้องมี ระบบ
ภูมิ คุ้มกันที่ดี ในตัวพอสมควรต่อการมี ผลกระทบใด ๆ อันเกิ ดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน
ซึ่งจะต้ องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังในการนําวิชาต่าง ๆ มาใช้ในการวางแผน
และดําเนินการทุกขั้ นตอน
อภิชัย พันธเสน (๒๕๔๙ : ๘๙) กล่าวว่า เศรษฐกิ จพอเพียงเป็ นแนวคิดที่ยึดหลั กทางสายกลาง
คํ าว่า ความพอเพี ยง นั้นหมายถึง ความพร้ อมที่จะจั ดการกับผลกระทบที่เกิดขึ้นจากทั้ งภายนอกและ
ภายใน ระบบเศรษฐกิจแบบพอเพี ยงยังสามารถมองได้ว่ าเป็นปรัชญาในการดํารงชีวิ ตให้มี ความสุขที่
จําเป็นต้องใช้ทั้งความรู้ ความเข้ าใจ ผนวกกับคุณธรรมในการดําเนินชีวิต เศรษฐกิจพอเพียงไม่ ใช่เพียงการ
ประหยั ด แต่เป็นการดําเนินชีวิตอย่ างชาญฉลาด และสามารถอยู่ได้แม้ในสภาพที่มีการแข่ งขันและการไหล่
บ่าของโลกาภิวัตน์ นําสู่ความสมดุล มั่นคง และยั่งยืนของชีวิต เศรษฐกิจ และสั งคม
ประเวศ วะสี (๒๕๔๔ : ๑๑๑ – ๑๑๓) อธิบายเรื่องเศรษฐกิ จพอเพียงไว้ สามารถสรุปได้ดังนี้
เศรษฐกิจพอเพี ยง ไม่ได้แปลว่า ไม่ เกี่ยวข้องกับใคร ไม่ ค้าขาย ไม่ส่งออก ไม่ผลิ ตเพื่อคนอื่น ไม่
ทําเศรษฐกิ จมหภาค หากแต่หมายถึงความเพียงพออย่างน้ อย ๗ ประการ ดังนี้
๑. การพอเพียงสําหรับทุกคน ทุกครอบครัว ไม่ใช่เศรษฐกิจแบบทอดทิ้งกัน
๒. จิตใจพอเพียง ทําให้รักและเอื้ออาทรคนอื่นได้ คนที่ไม่พอจะรั กคนอื่น ๆ ไม่เป็นและทําลายกันมาก
๓. สิ่งแวดล้อมพอเพียง การอนุรักษ์ และเพิ่มพูนสิ่งแวดล้อมทําให้ยังชีพและทํามาหากิ นได้ เช่น
ทําเกษตรผสมผสาน ซึ่งได้ทั้งอาหาร ได้ทั้งสิ่งแวดล้ อม และได้ทั้งเงิน
๔. ชุมชนเข้มแข็งพอเพียง การรวมตัวกันเป็นชุมชนที่ เข้ มแข้งจะทําให้สามารถแก้ ปัญหาต่าง ๆ
ได้ เช่น ปัญหาสั งคม ปัญหาความยากจน หรือปัญหาสิ่งแวดล้ อม
๕. ปัญญาพอเพี ยง มีการเรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ และปรับตัวได้อย่างต่อเนื่ อง
๖. การอยู่บนพื้นฐานวัฒนธรรมพอเพียง วัฒนธรรมหมายถึง วิถีชีวิตของกลุ่มชนที่สัมพันธ์อยู่ กับ
สิ่งแวดล้ อมที่หลากหลาย เศรษฐกิจควรสัมพันธ์และเติบโตขึ้นจากฐานทางวัฒนธรรมจึงจะมั่นคง
๗. การมีความมั่นคงพอเพียง ไม่ใช้วูบวาบ เดี๋ ยวจนเดี๋ยวรวยแบบกะทันหัน เดี๋ยวตกงานไม่มี กิน
ไม่ มี ใช้ ถ้ าเป็นแบบนั้นประสาทมนุษย์คงทนไม่ไหวต่ อความผันผวนที่ เกิดนี้จึงทําให้สุ ขภาพจิตเสียเครียด
เพี้ ยน รุนแรง ฆ่าตัวตาย ติดยา เศรษฐกิจพอเพียงที่มั่นคงทําให้สุ ขภาพจิตดี
เมื่อทุ กอย่ างพอเพียงก็เกิดความสมดุ ล ความสมดุ ลคือ ความเป็นปกติ และความยั่งยื น นี่คือ
เศรษฐกิ จทางสายกลาง หรือเศรษฐกิ จแบบมั ชฌิมาปฏิ ปทา เพราะเชื่อมโยงทุ กเรื่องเข้าด้วยกั น ทั้ ง
เศรษฐกิจ จิตใจ สังคม วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม ที่ จริงคําว่ า เศรษฐกิจ เป็นคําที่มี ความหมายที่ดี หมายถึง
ความเจริ ญที่เชื่อมโยงกาย ใจ สังคม วั ฒนธรรม และสิ่งแวดล้ อมเข้าด้วยกัน