Page 160 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๕๐
การนําหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงมาประยุกต์ใช้ในการแสดงลิเก
ลิเก เป็นศูนย์รวมองค์ความรู้ด้านภูมิ ปัญญาและสามารถสะท้อนวัฒนธรรมไทยได้อย่างแจ่ มชัด
การแสดงลิ เกจัดเป็นอาชี พรับจ้ างประเภทหนึ่งที่ สามารถสร้างรายได้ ให้ แก่ผู้ ประกอบอาชี พนี้ ได้ดี
พอสมควร ถึงแม้รายได้จะไม่มากนักและเป็นรายได้ที่ ไม่แน่นอนเพราะขึ้ นอยู่กับปริ มาณหรือจํานวนมาก
น้อยของงานที่ มี ผู้ว่ าจ้ างหรือเจ้าภาพติดต่อจั ดหาไปแสดง แต่ถ้าผู้ประกอบอาชี พลิเกรู้จักใช้ จ่ายอย่ าง
เหมาะสมก็สามารถดํารงชี พอยู่ได้อย่ างดีและมีความสุข ทั้งนี้โดยน้อมนําหลั กปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมา
ประพฤติปฏิบัติในวิถีชีวิ ตและการจัดการแสดงลิเก
เศรษฐกิจพอเพี ยง เป็นปรัชญาที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมี พระราชดํารัสชี้ แนะแนว
ทางการดําเนิ นชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทยเพื่อรอดพ้ นจากภาวะวิกฤตทางเศรษฐกิจและสามารถดํารงอยู่ได้
อย่ างมั่นคงและยั่งยืนภายใต้กระแสโลกาภิวั ตน์และความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ (สํานักงานคณะกรรมการ
วั ฒนธรรมแห่งชาติ. ๒๕๕๑ : ๔๑)
ท่ามกลางกระแสความเปลี่ยนแปลงของสังคม สิ่งแวดล้ อม และเศรษฐกิจในยุคโลกาภิวั ตน์ทําให้
คนไทยทุกหมู่เหล่ า ทุกสาขาอาชีพน้อมนํากระแสพระราชดํารัสเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้เป็นแนวทางในการ
ดํ าเนินชีวิ ตเพื่อให้สามารถดํารงอยู่ได้ อย่างมั่นคงและยั่งยืน ดังนั้นการนําหลั กปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมา
ใช้กับการประกอบอาชี พลิเกย่อมส่งผลต่อคุ ณภาพชีวิตและสั งคมส่วนรวม กล่ าวคือเกิดความสุขและความ
เจริ ญก้าวหน้า
จากการสัมภาษณ์ศิลปินลิเกและผู้เกี่ ยวข้องในการวิจัยครั้งนี้ รวมถึงข้อมูลที่ได้จากการสังเกต
และศึ กษาของผู้วิ จัยพบว่ าลิเกได้นํ าปรัชญาเศรษฐกิจพอเพี ยงมาประยุกต์ใช้ ในวิถี ชีวิ ตและการแสดง
ประกอบด้วยความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมี ภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ดังนี้
๑. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและมากเกิ นไป โดยไม่เบียดเบียน
ตนเองและผู้อื่ น ซึ่งมีการแสดงพฤติกรรม ดังนี้
๑.๑ ใช้จ่ายอย่างประหยัด เท่าที่จําเป็น ไม่ ฟุ้งเฟ้อ
๑.๒ มีการเก็บออมเงินรายได้จากการแสดงฝากธนาคาร ไม่เป็นหนี้สิ น
๑.๓ พึ่งตนเอง ไม่เบียดเบี ยนผู้อื่ น ไม่เอาเปรียบผู้อื่น
๑.๔ มีความขยั นหมั่นเพียรในการทํางานสร้างรายได้ ให้แก่ตนเอง
๑.๕ พึงพอใจในสิ่ งที่ตนมี ตนเองเป็นอยู่ในขณะนี้
๑.๖ มีความซื่ อสัตย์สุจริตต่ อตนเอง ต่อผู้อื่น ต่ ออาชีพ
๑.๗ มีความอดทน รู้จักแบ่งปันเสียสละเพื่อผู้อื่ นและสังคม เช่น บริ จาคเงินทําบุญกั บทางวัดที่
ไปแสดง ทําบุญทอดผ้าป่า ทอดกฐิน ช่วยเหลื อผู้ประสบอุทกภั ย มอบทุนการศึกษาให้แก่ นักเรียนที่ขาด
แคลนทุนทรัพย์
๑.๘ ใช้ทรัพยากรอย่างคุ้ มค่า เช่น เครื่องแต่งกาย เครื่องประดับ เครื่องสําอาง ดู แลรักษาให้
สามารถใช้งานได้ยาวนาน ซ่อมแซมสิ่งที่ชํ ารุดเพื่อให้ใช้งานได้ต่อไป แกะเพชรจากชุดเก่าที่ไม่ใช้แล้ วไปติด
ในชุดใหม่ เลือกซื้อชุดที่ช่ างตัดเป็นชุดมีลวดลายให้เลือกแล้วนํามาปักเพชรหรื อคริสตันเองแทนการซื้อชุด
สําเร็จที่อาจจะมีราคาแพงกว่า บางคนตัดเองได้ก็ ไม่ต้องซื้ อ หรืออาจปรับเปลี่ ยนแบบชุด เช่น เดิมมีแขน
เปลี ่ยนเป็นไม่มี แขน ชุดเก่าเมื่อไม่ใช้แล้วยังมี สภาพดีอยู่ก็ให้คนอื่นใช้ต่อ