Page 123 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๑๓
๑.๗.๒.๕ ความเชื่ อเรื่องฤกษ์ยาม เป็ นความเชื่อเกี่ยวกับวัน เวลาอันเหมาะสมที่จะ
กระทําสิ่งต่าง ๆ ตามความเชื่ อของคนไทยที่มี มาแต่โบราณกาล ซึ่งมีผลต่อความรู้สึกนึกคิดและการกระทํ า
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการประกอบงานพิธี ต่าง ๆ เช่น บวชนาค แต่งงาน โกนจุก ทําบุญ ขึ้นบ้านใหม่ หรือ
แม้ แต่การยกทัพไปทําศึ กสงครามก็ต้องดูฤกษ์งามยามดีเพื่ อให้เกิ ดความสุข ความเจริ ญ ความสําเร็จ ความ
มี ชัยชนะ
๑.๗.๒.๖ ความเชื่อในคําอธิษฐาน คําสาบาน และคําสาป ถือเป็ นคําอันศักดิ์ สิทธิ์ ที่
จะมี ผลให้ประสบความสําเร็ จเป็นไปตามคํากล่ าวนั้นได้ ทั้งดี และไม่ดี ทั้งนี้ขึ้ นอยู่กั บความต้องการของผู้
กล่ าวคําอธิษฐาน ผู้กล่ าวคําสาบาน และผู้ กล่าวคําสาป โดยปกติแล้ ว คําอธิษฐานและคําสาบานนั้นเป็ น
การกล่าวคําขอจากสิ่งศักดิ์ สิทธิ์ ส่ วนคําสาปเป็นถ้อยคําของผู้มี อํานาจศักดิ์สิทธิ์ ที่จะบันดาลให้เกิดขึ้ น เช่น
- พระฤาษีสาปให้ร่างของม้ าทองกลายเป็นหนุ่มรูปงาม ในเรื่องกามเทพ
ม้ าทอง หรือสาปให้ ดวงวิญญาณของพระนางขั ตติยาแยกไปสิงสู่อยู่ ในร่างของนกหงส์ฟ้ าและนกกาขาว
อย่ างละครึ่ง ในเรื่องหงส์ฟ้า กาขาว เป็นต้น
- พระเอกถูกสาปร่างกลายเป็นหิน เมื่ อนําเลือดของคนรัก (นางเอก) รด
ลงไปที่ ก้อนหินนั้นก็สามารถกลับคืนมาเป็ นคนเหมือนเดิมได้
๑.๗.๒.๗ ความเชื่อเรื่ องไสยศาสตร์ เป็ นความเชื่อเกี่ยวกับเวทมนตร์ คาถาอาคม
การสํ าแดงอิ ทธิ ปาฏิหาริ ย์ ของวิ เศษ และการทํ าเสน่ห์ แม้ ปัจจุ บั นโลกมีความเจริ ญก้ าวหน้ าทาง
วิ ทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แต่ความเชื่อในเรื่องไสยศาสตร์ ยังมี อยู่ การแสดงลิเกสะท้อนความเชื่อเรื่ อง
ไสยศาสตร์อยู่หลายด้ าน เช่น
- เรื่องมนต์ มายา ภรรยาตัวโกงทําเสน่ ห์ ให้พระเอกหลงรัก และเสี ย
บ้านเมื องให้แก่ตั วโกง
- สร้อยเหรียญพระพิรอด ๓ เส้น ทํ าจากผงวิเศษ เมื่ อขูดผงจากทั้งสาม
เส้ นผสมกันปั้นเป็นลูกกรอน รั บประทานแล้วสามารถช่วยชี วิตคนตายให้ฟื้นคืนชีพได้
- ดาบสะท้านปฐพี ดาบไพรี พิฆาต เป็ นดาบที่ มีอานุ ภาพมากและไม่
สมควรจะนําไปสังหารบุคคลสามั ญชน
- ดาบโป่งแก้วเหล็กเป็น เมื่อถอดออกจากฝัก จะสู บเลือดคนจํานวนมาก
(หมายถึ ง เมื่อนําไปสู้รบกั บใครจะมีคนตายเพราะดาบนี้เป็นจํานวนมาก)
๑.๗.๒.๘ ความเชื่อเรื่องโชคลาง หรือลางสังหรณ์ เป็ นความเชื่อเกี่ยวกับลางบอก
เหตุ การณ์ล่วงหน้าว่ าจะมีอะไรเกิดขึ้น ซึ่ งมีทั้งลางดีและลางร้าย แต่เหตุ การณ์ในเรื่องที่ลิเกแสดงมักจะเป็น
ลางร้ าย เช่น เขม่ นตาข้างซ้ ายหรือข้ างขวา จิตใจไม่สงบ มองไม่เห็นเงาหัวก่อนออกจากบ้ าน จิ้งจกตุ๊ กแก
ร้องทัก หรืออาจเป็นความฝัน เช่น ฝันว่าไฟไหม้
ตัวอย่างลางบอกเหตุในเรื่องลิเก
- ขณะสาบานดาบของลูกศิษย์ ณ สํานักดาบราชครูเนียมดาบของทัศนั ย
หล่ นลงที่พื้นดิ น แสดงว่าจะมีเหตุร้ ายในภายหน้า หรือแสดงว่าตัวทั ศนัยจะเป็นผู้ ที่ไม่ซื่อสั ตย์ต่ อครูและ
เพื่ อนในวันข้างหน้ า ราชครูเนียมจึงแก้เคล็ดโดยทําน้ํามนต์ประพรมลงไปที่ดาบนั้น