บิณฑบาตเรือ : บทบาทของวัดและชุมชนในการสร้างสรรค์ภูมิทัศน์วัฒนธรรมวิถีชนไทย
ผู้วิจัย
ศรันย์ สมันตรัฐ, คัทลียา นพรัตนราภรณ์
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาวิจัยชื่อเดียวกัน ในชุดโครงการวิจัยการศึกษาการเปลี่ยนแปลงการธำรงอยู่และการพลิกฟื้นวัฒนธรรม การจัดการทรัพยากรเพื่อสันติภาพและความยั่งยืนมหาวิทยาลัยมหิดล โดยสนใจการบิณฑบาตทางเรือผู้คนและสถาปัตยกรรมพื้นบ้านทิ่เกี่ยวเนื่องในระบบสายน้ำสัมพันธ์ชุมชน สนใจบริบทแวดล้อมที่มีต่อวิถีชีวิตมนุษย์และรูปแบบเนื้อหาของสถาปัตยกรรมและภูมิสถาปัตยกรรมท้องถิ่น ศึกษาโดยใช้วิธีการวิจัยเชิงสำรวจในภาคสนามและการวิจัยเชิงคุณภาพในแนวทางวงศาวิทยาโดยนัยของฟูโกต์ โดยเลือกกรณีศึกษาที่ว่างและเวลาผ่านผู้คนและวัดในระบบชีวิตชาวสวน ครอบครัวหนึ่ง ในพื้นที่รอยต่ออำเภอบางกรวยบางใหญ่ นนทบุรี
ผลการศึกษาพบว่ามีความเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับการบิณฑบาตทางน้ำในหลายลักษณะ อันเนื่องมาจากทักษะที่ขาดหายไปของคนรุ่นใหม่ที่เปลี่ยนไปพร้อมๆกับการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต แต่สิ่งที่คงเหลืออยู่มีความสำคัญมากได้แก่สถาปัตยกรรมที่เกี่ยวข้องเป็นประจักษ์พยานและภูมิปัญญาที่บ่งชี้ถึงความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และระบบนิเวศน์ และกลไกทางวัฒนธรรมที่สามารถนำมาประยุกต์ในฐานะของการผลิตซ้ำเพื่อเป็นเครื่องมือเพื่อการพลิกฟื้นคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมทั้งในเขตเมืองและชนบท ความไม่เข้าใจในระบบวัฒนธรรมท้องถิ่นโดยโครงการพัฒนาทั้งภาคเอกชนและรัฐเป็นสาเหตุสำคัญของปัญหาการเสื่อมถอยของสภาพแวดล้อมและความนับถือตนเองของผู้คน