Page 7 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑-๑
บทที่ ๑
บทนํา
๑. ความเปนมาของปญหาในการวิจั ย
สํานั กงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห งชาติ กระทรวงวั ฒนธรรมไดทํ างานเชิงรุกมาระดั บหนึ่งใน
การนําใหสังคมไทยเห็ นถึงการทํางานทางวั ฒนธรรม ๒ มิติที่สําคัญไม นอยไปกวากัน นั่นคือมิติการทํางาน
เชิงอนุรักษมรดกทางวั ฒนธรรม (heritage culture) กับมิติการทํางานในเชิงสร างสรรควัฒนธรรมการใชชี วิต
ของประชาชน (living culture) โดยเฉพาะในมิติของการสรางสรรค จรรโลงวัฒนธรรมการใชชี วิตนั้นนับเปน
ภารกิจที่ท าทายอยางยิ่ ง ที่ตองเรงดําเนิ นการทามกลางสภาวการณความเปลี่ยนแปลงและปจจัยรุมเราใน
สังคมปจจุบันที่ สงผลกระทบมากมาย อาทิ การสูญเสียอัตลักษณทางวัฒนธรรมของชาติ ความออนแอของ
สถาบันครอบครัว การไมยอมรับและเคารพในความแตกตางหลากหลายทางวัฒนธรรม การขาดจิตสํานึ ก
สาธารณะ การใชความรุ นแรงตอกั นเพื่อแกไขขอขั ดแยงทางการเมือง และการเห็ นคุณค าทางดานวัตถุ
มากกวาดานจิตใจ เปนตน
จากการศึกษางานของกระทรวงวั ฒนธรรมของบางประเทศ เช น ฝรั่งเศส นิวซี แลนด เกาหลี ก็
ยืนยั นถึงมิติการทํางานเชิงรุกเพื่อสรางสรรควัฒนธรรมการใชชีวิตของเด็ก เยาวชน และประชาชนดังกลาว
ข างตน ไมวาจะเป นการทํางานเชิงขอมู ลวัฒนธรรมของกระทรวงวั ฒนธรรมของประเทศเกาหลีที่ มีการ
สํารวจ Cultural Awareness Survey ทุกปเพื่อติดตามวัฒนธรรมการใชชี วิตของประชาชนในมิติตางๆ ทั้ง
มิติความมีเอกลั กษณทางวั ฒนธรรมของคนในชาติ มิติวัฒนธรรมความเขมแข็งของครอบครัว มิติวัฒนธรรม
การเรียนรู มิติวัฒนธรรมการทํางาน มิติวัฒนธรรมการมีส วนรวมทางการเมือง ฯลฯ หรื อในกรณีกระทรวง
วัฒนธรรมของประเทศนิ วซีแลนดก็ มีบทบาทที่นาสนใจใน การสงเสริ มเรื่ อง “สื่อวัฒนธรรม” ตลอดจน
การเขาไปมีส วนกํากับดู แลกิจการสื่ อวิทยุโทรทัศนของรัฐ (public broadcasting) อยางเขมขน
เพื่ อใหแน ใจวาทรัพยากรสื่อสาธารณะของประเทศที่มีอิทธิพลสู งตอการเรียนรูของประชาชนจะถูกใช อยาง
สรางสรรคและระมัดระวังเพื่อสรางความเขมแข็งทางวัฒนธรรมใหครอบครั วและชุมชนของชาวนิวซีแลนด
เอง หรือกรณีกระทรวงวั ฒนธรรมของประเทศฝรั่งเศสที่ มีการพัฒนายุทธศาสตร การใชเทคโนโลยีการ
สื่อสารสมัยใหมเปนเครื่องมือทํางานทางวัฒนธรรมเพื่อเจาะกลุมเปาหมายครอบครัวยุคใหมด วยความ
เขาใจวัฒนธรรมยุคไซเบอร เป นตน
ที่ผานมากระทรวงวัฒนธรรมไดริเริ่ มงานในลักษณะนี้มาแลวเชน การทําโพลวัฒนธรรมสํ ารวจการใช
ชี วิตของเยาวชนในมิติตางๆ เชน การใชภาษาไทย การบริ โภค คานิยมตอความรุนแรง พฤติกรรมเสี่ ยงตอ
อบายมุ ขตางๆ ผานความรวมมือกับสถาบันวิชาการภายนอก หรื อการเขาไปมี สวนสําคั ญในการผลักดัน
ระบบการกํ ากับดูแลการจั ดเรตติ้งรายการโทรทั ศน เปนตน เนื่องจากการทํางานเชิงรุกทางวั ฒนธรรมที่เขา
ไปสั มผัสชี วิตประจําวันของประชาชนยอมมี ผูมีส วนไดสวนเสี ย ผูไดรั บผลกระทบ หรือแมแต ผูที่ เสี ย
ผลประโยชนทางธุรกิจ การทํ างานเชิงรุกดังกลาวจึงตองทํ าดวยความมุงมั่น เชื่อมั่น และเรียนรู ยุทธวิธีการ