ct156 - page 2

ก
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนารู ปแบบผลิตภั ณฑ์ผ้ าทอไทยทรงดําเพื่อสร้างมู ลค่าเพิ่มตามแนวทาง
เศรษฐกิจสร้างสรรค์ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) ในลักษณะของวิธี การ
วิจัยแบบผสมผสานวิธี (MixedMethods Research) ระหว่างวิ ธีการวิ จัยเชิงปริ มาณและการวิจัยเชิง
คุ ณภาพโดยมีวัตถุ ประสงค์เพื่ อ ๑) ศึกษาการสร้างเอกลั กษณ์ และการสื่อความหมายของลวดลายผ้า
ไทยทรงดํ าในอําเภอบางเลนและอําเภอกํ าแพงแสน จังหวัดนครปฐม ๒) ศึกษาและสังเคราะห์แนวคิด
การสร้างมู ลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ ผ้าทอไทยทรงดํ า ๓) พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ จากผ้าทอไทยทรงดํา
ตามแนวคิดเศรษฐกิจสร้ างสรรค์ และ ๔) ทดสอบแนวคิดผลิ ตภัณฑ์จากผ้าทอไทยทรงดํ าที่ได้พัฒนาขึ้ น
โดยศึกษาการรับรู้ เอกลักษณ์ และการรับรู้ ความหมายของผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมาย ประชากรและกลุ่ ม
ตัวอย่ างที่ใช้ในการวิจัยคื อ (๑) กลุ่ มชาวไทยทรงดําในตําบลไผ่หูช้ าง อําเภอบางเลน และตําบลดอน
ข่อย อําเภอกําแพงแสน จังหวั ดนครปฐม (๒) กลุ่มลูกค้าเป้ าหมายในการศึกษาความต้ องการชนิดของ
ผลิ ตภัณฑ์ ผ้าทอไทยทรงดํา จํานวน ๑๕๐ คน (๓) กลุ่มลูกค้าเป้ าหมายในการทดสอบผลิตภั ณฑ์ ใหม่
(Product Testing) จํานวน ๑๐๐ คน และ (๔) ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ผ้าทอ จํานวน
๓ คน เครื่องมื อที่ใช้ ในการวิจัยคือ แบบสั มภาษณ์ เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง (Structured Interview)
และแบบสอบถาม และวิเคราะห์ ข้อมู ลด้วยสถิติ บรรยาย ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ ย และส่ วน
เบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนการวิ เคราะห์ข้อมูลเชิงคุ ณภาพใช้การวิเคราะห์ เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
๑. ผ้าทอและเครื่องแต่ งกายของชาวไทยทรงดําถือเป็ นเอกลักษณ์เฉพาะของกลุ่มชาติพันธุ์ไทย
ทรงดํา ที่มี เอกลักษณ์ในการใช้ผ้าสีดําในการนุ่งห่มทั้งในชีวิ ตประจําวันและในการประกอบพิธีกรรม จน
เป็นเอกลักษณ์ ที่โดดเด่นของชาวไทยทรงดํา โดยชาวไทยทรงดํานิยมใช้ผ้าพื้ นสีดําทอขึ้นอย่ างง่ายๆ มี
สีสั นและลวดลายบ้าง โดยลวดลายของผ้าทอไทยทรงดํ าที่ปรากฏบนผืนผ้ าสะท้ อนให้เห็ นถึงวิ ถีชีวิ ต
ความคิด ความเชื่อ ค่านิยม ความผูกพัน ตลอดจนความเป็ นมาของวัฒนธรรม หรือเหตุการณ์ที่สําคัญๆ
ทางประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นที่มี ความสําคัญต่อวิถี การดํารงชีวิ ต จึงทําให้ผู้ทอผ้าเกิดแรงบันดาลใจที่
จะนําสิ่ งเหล่านั้น มาถ่ายทอดเป็นลวดลายบนผ้าทอไทยทรงดํา ซึ่งจากการศึกษาลวดลายผ้าไทยทรงดํา
พบว่าลวดลายต่างๆ ได้สื บทอดมาจากบรรพบุ รุษและมี บางลวดลายได้คิ ดค้นมาใหม่ และมี การปรับ
ประยุกต์เพื่ อให้เข้ ากับสมัยปัจจุบันมากขึ้ นแบ่งได้ ๓ ประเภทคือ ลายพืช ลายสัตว์ และลายผสมอื่ นๆ
ในส่วนของการสื่อความหมายในการใช้สีในการทอผ้ าและประดับตกแต่งของชาวไทยทรงดํา ซึ่งแต่ละสี
มีความหมายแตกต่างกัน โดยเฉพาะสี ครามเข้มหรื อสีดําซึ่ งเป็นสีหลักของผืนผ้าและการใช้งานของชาว
ไทยทรงดํ า โดยสื่อความหมายว่าเกิดจากการเก็บกดที่ต้องพลั ดพรากจากบ้านเกิดเมืองนอนมาเป็นชน
กลุ่มน้อยในประเทศไทย
๒. การศึ กษาและสังเคราะห์แนวคิดการสร้ างมูลค่ าเพิ่มของผลิตภั ณฑ์ผ้าทอไทยทรงดํา พบว่า
ในการออกแบบเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์จากผ้ าทอไทยทรงดํานั้น อันดับแรกผู้ ออกแบบต้องคํานึงถึงหลักการ
ออกแบบโดยทั่ วไปที่สําคั ญคือ ประโยชน์ใช้สอย (Function) ซึ่ งต้องพิจารณาทั้ งในส่วนของประโยชน์
ใช้สอยด้านจิตใจ (Psychological Function) โดยการทําให้กลุ่มลูกค้ าเป้าหมายเกิดความพึงพอใจหรือ
ถูกใจ เช่ น การมีลวดลายสีสั นที่สะดุดตาน่ าสนใจ มีมู ลค่ามากกว่าราคาที่ตั้ งไว้ และดู ดีมี ระดับ เป็ น