Page 88 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๗๘
๔.๒ การแต่งหน้าของลิเก
การแต่งหน้ าของลิ เกสามารถแสดงออกซึ่ งภู มิ ปัญญาของผู้ แสดงซึ่งส่ วนใหญ่ต้ อง
แต่งหน้าเอง รู ปแบบของใบหน้ าที่ตกแต่งออกมาแล้ วจะเป็นอย่างไรนั้นขึ้ นอยู่กับความตั้งใจของผู้ แต่ง
ปกติ แล้ วก็มั กจะแต่งให้สวยงาม แต่ บางโอกาสก็ ต้องแต่ งให้ แตกต่างจากธรรมชาติ ของตนเอง เพื่อให้
เหมาะสมกั บบทบาทที่แสดง เช่ น พระเอก นางเอกแต่งหน้ าออกมาในแนวสวย อ่อนหวาน ตัวโกง ทั้งชาย
และหญิงก็ต้องแต่งให้ออกมาในแนวคมเข้ม ตัวตลกก็ แต่ งให้ออกมาแนวตลกขบขันเพื่ อเรียกเสียงหัวเราะ
ของผู้ชม เป็นต้น
จากการที่ผู้วิ จัยมี โอกาสได้สังเกตการแต่ งหน้าของลิเก สามารถอธิ บายขั้นตอนการ
แต่ งหน้าของลิเกได้ดังนี้
๑. ทําความสะอาดใบหน้าแล้วทาด้วยรองพื้นสีครีมให้ ทั่วใบหน้า แล้วใช้ ฟองน้ําเกลี่ย
ให้เนียนเรียบตลอดทั้งใบหน้ าและลําคอ (บางคนใช้โลชั่นทาใบหน้ าก่อนลงรองพื้นเพื่ อให้ผิวหน้าชุ่มชื่ น ไม่
แห้งเกินไป)
๒. ทาแป้งฝุ่นสีเหลืองครีมทับรองพื้นอีกชั้ นหนึ่ง
๓. ทาเปลือกตา ขอบตาบนและล่างด้วยสีฟ้า สีชมพู (หรือสีอื่นตามความเหมาะสม)
๔. เขียนคิ้วด้วยสี แดง แล้วเขี ยนสีดํ าทับอี กครั้ง ให้ ได้ รูปแบบและสัดส่วนตาม
ธรรมชาติ ของรูปคิ้ว
๕. ทาแก้มสี ชมพูตั้ งแต่โหนกแก้มจนถึงพวงแก้ ม
๖. ทาคิ้วด้วยหมึกสี ดําเข้มอีกครั้ง (ยาแขก) เขียนขอบตาบนและล่าง
๗. ติดขนตาปลอมที่ขอบตาบน
๘. ทาปากด้วยสีชมพู สีแดง (หรือสีอื่นตามความเหมาะสม)
๙. ทาลําตัวส่วนบน (หน้าอก คอ แขน หลัง ไหล่) ด้วยแป้ งแข็งโดยใช้ฟองน้ําชุบน้ําให้
เปียก
สายชล เคียงจั ง ผู้แสดงเป็ นตั วโกงลิเกคณะพรเทพ พรทวี กล่าวถึ งแนวการแต่งหน้าของ
ตนเองว่ า
...เน้นสีสั นที่คมชัด ไม่ว่ าจะเป็นผัดหน้ าขาว คิ้วคมเข้ม แก้มชมพู ปากแดง ใส่ขน
ตาให้ดู ตาคมขึ้น ที่เน้นแต่งหน้าเข้มเพราะต้องอยู่หน้าเวทีที่มี แสงไฟส่องสว่ างจ้า และชุด
ที่มี เพชรแพรวพราวเมื่อสะท้อนกั บแสงไฟ ดังนั้นจึงต้ องแต่งหน้ าให้ดูโดดเด่ นคนดูจึงจะ
เห็นได้อย่างชัดเจน...”
(สายชล เคี ยงจัง, สัมภาษณ์, ๑๙ ธันวาคม ๒๕๕๓)
...การแต่ งหน้าของนางเอกมีลั กษณะเหมือนกับการแต่งหน้ าเจ้าสาว แต่เพิ่ มความ
เข้ มของสีสัน เน้นความคมเข้มเพื่อแข่งกับแสงไฟหน้าเวที
(ภิรมย์พร มาระศรี, สัมภาษณ์, ๓๐ มีนาคม ๒๕๕๔)