Page 145 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๓๕
๕. ลิเกในสื่ อสิ่งพิมพ์
เรื่องของลิเกได้ มีการเผยแพร่ในสื่ อสิ่ งพิมพ์หลากหลายรูปแบบทั้ งในด้านความบั นเทิงและ
ความรู้ ทางวิชาการ ดังนี้
๕.๑ นวนิยาย เรื่องสั้น การ์ตูน
หม่ อมราชวงศ์ คึ กฤทธิ์ ปราโมช เขี ยนนวนิยายเรื่อง หลายชีวิ ต ตอน ผล พระเอก และ
เรื่องสั้น ศิลปิ นเอก ซึ่งมี เนื้อหาเกี่ ยวกับชีวิ ตของพระเอก และตัวโกงลิเก นอกจากนี้ ยังมี นวนิยายหลาย
เรื่ องที่มี เนื้ อหาเกี่ยวกั บลิ เก ได้แก่ เรื่ องลิเก๊ ลิ เก บทประพันธ์ของ สุ ริ นทร์ รุ่งสว่าง เรื่ องเขยลิเก บท
ประพันธ์ ของ พัดชา เรื่ องพ่อมาลั ยมาลั ยริมทาง บทประพั นธ์ของ เพ็ญศิริ เรื่องพยัคฆ์ ยี่เก บทประพันธ์
คมน์ อรรฆเดช และศิวาวุธ ไพรีพิ นาศ เรื่องลูกระนาด บทประพั นธ์ของ รวมถึงการ์ ตูนเกี่ยวกับลิเกเรื่ อง
นายศุขเล็ ก ของประยูร จรรยาวงษ์ เรื่ องเกร็ดลิ เกไทย และเรื่องฮาเฮลิเกไทย ของขวัญระพี
๕.๒ บทความในวารสาร หนังสือพิมพ์
จากการศึกษาบทความในวารสารและหนังสือพิมพ์ที่กล่าวถึงเรื่ องของลิเกนั้ นปรากฏว่ามี
ผู้เขี ยนอยู่จํานวนมาก นับว่ าเป็นข้อมูลสําคั ญสําหรับผู้ ศึกษาสมัยหลัง ๆ ที่ จะได้นํามาเป็นส่วนประกอบใน
การศึกษาค้ นคว้าต่อไป บทความเกี่ยวกับลิเกที ่สามารถรวบรวมได้ มี ดังนี้
๕.๒.๑ ไขศรี. “ลิเก นาฏกรรมแห่งวิถีไทย”. กินรี, ๑๒, ๖ (มิ ถุนายน ๒๕๓๘): ๕๔ – ๕๖
กล่ าวถึงความเป็นมาและพัฒนาของลิเก จากลิเกบั นตนสู่ลิเกลูกบทจนมาเป็นลิเก
ทรงเครื่ อง การแต่งกายและเรื่องที่นํามาแสดง
๕.๒.๒ เจนภพ จบกระบวนวรรณ. “พ่อครูหอมหวล นาคศิ ริ ราชาลิเกลูกบท”. วารสาร
วั ฒนธรรมไทย. ๒๒, ๙ (กันยายน ๒๕๒๖) : ๔ – ๑๗
กล่ าวถึงบทบาทสําคัญของครู หอมหวล นาคศิ ริ ด้านพั ฒนาการเล่นลิ เกโดย
ปรั บเปลี่ยนจากการแสดงเรื่องจั กร ๆ วงศ์ ๆ มาเป็นเรื่องที่แต่ งขึ้นเอง หรือดัดแปลงมาจากตํานานหรือ
เรื่ องของนักประพันธ์ ที่มีชื่อเสียงในสมัยนั้น วิธี การร้องก็ เน้นด้นกลอนสดที่ไพเราะ เปลี่ยนการแต่งกายมา
เป็นลิเกลูกบทที่เน้นความเรียบง่าย ดําเนินเรื่องรวดเร็ว ทันสมัย รวมทั้งการดัดแปลงเพลงรานิเกลิงของครู
ดอกดิน เสือสง่า จนกลายเป็นเพลงเอกลักษณ์ของลิเกจนถึงปัจจุบัน
๕.๒.๓ เจนภพ จบกระบวนวรรณ. “พ่ อครูดอกดิ น เสือสง่า ลิ เกรานิเกลิง”. วารสาร
วั ฒนธรรมไทย. ๒๒, ๙ (กันยายน ๒๕๒๖) : ๖๒ – ๗๕
กล่ าวถึงครูดอกดิน เสือสง่ า ศิลปินลิ เกที่มีชื่ อเสียงมากที่สุ ด ในรัชกาลที่ ๖ เป็น
คณะลิ เกทรงเครื่องที่ยึดท่ารํ าตามแบบฉบับอย่ างเคร่งครั ด เป็นคณะแรกที่ประยุกต์การแสดงมาเป็นชาย
จริงหญิงแท้ ครู ดอกดิน เสือสง่า เป็นผู้ประดิษฐ์เพลงรานิเกลิง โดยดัดแปลงมาจากเพลงมอญครวญ
๕.๒.๔ ทองเจื อ โสภิตศิลป์. “ลิ เก” วารสารวัฒนธรรมไทย. ๒๖, ๓ (มีนาคม ๒๕๓๐) :
๕๗ – ๖๕.
กล่าวถึ งประวัติ ความเป็นมา และการแบ่ งยุคสมัยของลิเก ซึ่ งแบ่ งเป็น ๕ ยุค
ได้แก่ ลิเกสมัยต้น ลิ เกสมัยรอง ลิเกสมัยกลาง ลิเกสมัยใหม่ และลิเกสมัยปัจจุบัน