Page 138 - งานวิจัย - www.culture.go.th/research

๑๒๘
๑. ลิเกงานหา
ลิเกเป็นอาชีพรับจ้างที่ต้ องมีผู้จัดหาว่าจ้างไปแสดงตามงานต่าง ๆ ดังมี ลักษณะต่อไปนี้
๑.๑ งานวัด เป็นงานที่ วัดแต่ละแห่งจัดขึ้ นในโอกาสพิเศษต่าง ๆ ได้แก่ งานไหว้พระประจําปี
งานปิดทองฝังลูกนิมิ ต งานทอดกฐิน หรืองานเกี่ ยวกับวันสําคัญในทางพระพุ ทธศาสนา เช่น วันวิสาขบูชา
วั นมาฆบูชา วันเขาพรรษา วันออกพรรษา วั นสงกรานต์ เป็นต้น เพื่ อจรรโลงพระพุทธศาสนา อนุ รักษ์
ประเพณี วั ฒนธรรมอันดี งามของไทย ให้ประชาชนได้มี โอกาสร่วมทํ าบุญสร้ างกุศลซึ่งถื อว่าเป็นการทํ า
ความดี ตามคติความเชื่อในทางพระพุทธศาสนา การทําบุญของประชาชนจํานวนมากทําให้ทางวัดมีรายได้
นํามาทํานุบํารุงศาสนสถานให้พั ฒนาถาวรสืบไป ดังนั้นการจัดงานของวั ดส่วนใหญ่ จึงต้องมีมหรสพสมโภช
เพื่อสร้างบรรยากาศให้ ครึกครื้นสนุ กสนานอันเป็ นค่านิ ยมดั้งเดิมของไทย สําหรับมหรสพที่ทางวัดนิ ยม
จัดหามาเฉลิ มฉลอง ได้แก่ วงดนตรี ภาพยนตร์ ลิ เก เป็นต้ น โดยเฉพาะลิเกนั้นถื อว่าเป็นมหรสพที่
ประชาชนให้ ความสนใจอย่างมาก แทบทุ กวัดที่มี การจัดงานมั กจะหาลิเกมาแสดงอยู่ เสมอ จนสามารถ
กล่ าวได้ว่างานแสดงของลิเกส่วนใหญ่เป็นงานแสดงที่วัดนั่นเอง
สมคิด พรหมพันธุ์ กรรมการวัดศุขเกษม ตํ าบลตะค่า อําเภอบางปลาม้า จั งหวัดสุพรรณบุรี
กล่ าวถึงการจัดหาลิเกมาแสดงในงานวั ดว่า
...สมัยนี้การจั ดงานวัดส่วนใหญ่ นิยมจัดหาลิ เกมาแสดง เพราะประชาชนให้
ความสนใจมาดู กันมาก ยิ่งถ้าเป็นคณะที่มี ชื่อเสียง แสดงดี ๆ คนก็ จะชอบกันมาก ถึงแม้
ราคาจะแพงหลายหมื่ น หรือเกือบแสน เมื่อมีคนมามาก ก็ ร่วมทําบุญกับทางวัดมาก แต่
ถ้ าเราหาลิเกที่ไม่มีชื่ อเสียงหรือแสดงไม่ดี ค่ าใช้จ่ายน้อยกว่ าก็จริงแต่ไม่ค่อยมี คนมาดู
ทางวั ดก็ได้เงิ นทําบุ ญน้อย ดั งนั้นทางวัดจึ งต้องหาลิเกดี ๆ มีชื่ อเสียงที่คนนิยมดูมาก ๆ
ส่ วนเรื่องค่ าจ้างนั้นชาวบ้ านในเขตบุญเขาก็ ยินดีและเต็มใจช่ วยกันบริ จาคบ้านละนิด
บ้านละหน่อยก็ได้ เงินพอค่าจ้างลิเกแล้ว เรียกว่า ทางวัดไม่ต้ องออกเงินค่าจัดหาลิเกเลย
ก็ ได้ แต่ถ้าหาลิเกไม่ ดี ชาวบ้ านเขาก็ไม่อยากจะช่วยออกเงิ น และที่สําคัญอีกอย่างคื อ
การหาลิ เกดี ๆ มีชื่อเสียงถือว่าเป็นความภูมิใจของวัดและประชาชนในชุมชน เพราะใคร
ๆ ก็จะพากันชื่นชมและเล่ าลือต่อ ๆ ไปว่าวัดนี้เขามีลิเกดี ลิเกดังมันเป็นความภูมิ ใจ และ
แสดงถึงความสามั คคีร่ วมแรงร่วมใจของชาวบ้านด้วย
(สมคิด พรหมพั นธุ์, สัมภาษณ์, ๒ เมษายน ๒๕๕๔)
จากการเก็บข้ อมูลของผู้วิ จัยพบว่ า วัดต่าง ๆ ในเขตจังหวัดสุพรรณบุ รี และจั งหวัดอ่างทอง
รวมถึงจังหวั ดอื่น ๆ ในเขตภาคกลาง เช่น พระนครศรี อยุธยา ปทุมธานี นนทบุ รี นครปฐม และราชบุรี
เป็นต้น นิ ยมจั ดหาลิเกมาแสดงในงานประจําปี ที่ทางวัดจัดขึ้ น หลังจากเสร็ จสิ้ นงานแล้วก็ มั กติดต่อ
ล่ วงหน้ าไว้ในปีต่ อ ๆ ไปด้ วย คณะลิเกที่ทางวัดส่วนใหญ่ นิยมจัดหามาแสดงได้ แก่ คณะพรเทพ พรทวี
คณะศรราม น้ําเพชร คณะเฉลิ มชัย มาลัยนาค คณะผาภู มิ มาลั ยนาค คณะทวี ป ชัยณรงค์ วงศ์ เทวัญ
คณะไชยา มิตรชัย คณะดวงแก้ ว ลูกท่ าเรือ คณะนพรัตน์ ไม้หอม คณะกระต่ายขาว ดาวรุ่ ง คณะวัฒนา
อนันต์ คณะทูลไท บางระจัน ฯลฯ